Technika olejna

TECHNIKA OLEJNA - DEFINICJA

 

technika malarska polegająca na posługiwaniu się farbami olejnymi, w których spoiwem jest głównie olej lniany (rzadziej makowy lub inny); za podłoże malarskie służą najczęściej: drewno, płótno, blacha, rzadziej papier lub pergamin; technikę olejną można też stosować w malarstwie ściennym, chociaż z dużym ryzykiem, jeśli chodzi o trwałość dzieła. Farby miesza się i rozrabia z olejem na palecie i następnie nakłada na płótno różnego rodzaju pędzlami i szpachlami. Rozróżnia się dwa sposoby malowania: warstwowy,w którym na zaprawę kładzie się podmalówkę z farb szybko schnących (farby olejne o mniejszej ilości spoiwa lub czasem farby temperowe), a na nią wielowarstwowy nakład barwny, oraz ; alla prima polegający na kładzeniu farb od razu na zaprawie. Dawniej stosowano również przezroczyste warstwy wykończeniowe,jak ; laserunki i werniks, który spełniał rolę powłoki ochronnej. Zaletą techniki olejnej jest trwałość (zależna jednak od prawidłowego zastosowania techniki), łatwość uzyskiwania intensywnych, nasyconych barw i możliwość wprowadzania zmian i poprawek; ujemną cechą - lekkie żółknięcie obrazów, zwłaszcza na skutek przechowywania ich w ciemnych pomieszczeniach. Pierwsze wzmianki o technice olejnej pochodzą z okresu starożytnego;również w średniowieczu stosowano sporadycznie farby olejne; w powszechne użycie weszła technika olejna w XV w.w Niderandach, rozpowszechniając się następnie w innych krajach Europy i wypierając technikę tempery. Początkowo stosowano metodę warstwową, dzięki której obrazy odznaczały się gładką, lśniącą powierzchnią. W okresie renesansu szerokie zastosowanie pół kryjących tonów pozwoliło na wprowadzenie łagodnych przejść światłocieniowych ( sfumato), stosowano również barwne grunty ( bolus) i podmalówki. W XVIII w. rozpowszechniła się metoda malowania alla prima, a jednocześnie obniżył się znacznie poziom techniki,w rezultacie czego obrazy ulegały szybko zniekształceniom (ciemnienie kolorów, pękanie i łuszczenie się farby). Od XIX w. wielu malarzy eksperymentuje w zakresie technik olejnych, dodając do farb inne składniki, np. wosk lub piasek. 

"Słownik terminologiczny sztuk pięknych" PWN